BIG STORIES
H ιδέα
Έχει φτάσει η 20ή Μαρτίου, τα καταστήματα στην πλειονότητά τους έχουν υποχρεωθεί να κλείσουν και αναμένουμε την απαγόρευση της κυκλοφορίας. Μας είναι πλέον σαφές ότι λόγω της πανδημίας, το συλλογικό project One Stop, μια δράση που έτρεχε ανελλιπώς τα τελευταία 4 χρόνια, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Απο πλευράς λοιπών οργανισμών και φορέων που ασχολούνται με τα άτομα σε κατάσταση δρόμου, οι περισσότεροι έχουν διακόψει τις δράσεις τους ήδη από τα μέσα Μαρτίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κλείσιμο του συσσιτίου του Δήμου Αθηναίων που ενώ υποστήριζε 2000 άτομα καθημερινά τώρα περιορίζεται περίου στο ¼ αυτών. Η κυβέρνηση άφαντη, μας προτρέπει να “Μείνουμε Σπίτι” δίχως καμία ανακοίνωση σχετική με τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.
Η άδεια και “κλειδωμένη” Αθήνα καθιστά την κάλυψη των θεμελιωδών αναγκών των ανθρώπων σε κατάσταση δρόμου (φαγητό, νερό, πρόσβαση σε τουαλέτα) σχεδόν αδύνατη. Στην ερώτηση του «πώς συνεχίζουμε» αποφασίζουμε ότι αφού δεν είναι εφικτό να συγκεντρωνόμαστε, να μαγειρεύουμε και να μοιράζουμε το φαγητό σε έναν χώρο, η μόνη λύση είναι να διανέμουμε το μαγειρεμένο φαγητό με το van σε διάφορα σημεία της Αθήνας, όπου υπάρχει ανάγκη.
Έτσι, διαμορφώνεται η πρώτη ιδέα για το Many Stops project. Ένα project – συνέχεια του One Stop, βασισμένο και πάλι στη συλλογική προσπάθεια ομάδων και ατόμων, που στόχο έχει αντί να συγκεντρώνει τα άτομα που θέλουμε να υποστηρίξουμε σε ένα σημείο, να τα βρίσκει στα σημεία που ήδη βρίσκονται και να εξυπηρετεί, στο βαθμό που είναι εφικτό, τις βασικές τους ανάγκες.
Με αρχικό στόχο την παροχή 200 ολοκληρωμένων ημερήσιων γευμάτων (κύριο γεύμα, εμφιαλωμένο νερό, ψωμί, φρούτο και ανα περιπτώσεις σαλάτα και γλυκό) και απαραίτητων προϊόντων προσωπικής υγιεινής (γάντια, μάσκες, αντισηπτικά), η ομάδα STEPS αναλαμβάνει την οργάνωση και το συντονισμό του έργου που υλοποιείται σε συνεργασία με άλλες ομάδες, οργανισμούς και άτομα. Επιτυγχάνουμε το στόχο αυτό ήδη από την πρώτη εβδομάδα, ενώ η συνεχής αύξηση των αναγκών μας οδηγεί στην παρασκευή και διανομή έως και 891 μερίδων.
Μαγείρεμα
Πολλές από τις ομάδες του One Stop έρχονται με προθυμία να στηρίξουν το νέο εγχείρημα. Το KHORA διαθέτει την κουζίνα του χώρου του στην Κυψέλη σε καθημερινή βάση και συνδράμει στα συλλογικά μαγειρέματα της STEPS (Δευτέρα – Παρασκευή) και η Mano Aperta αναλαμβάνει τα μαγειρέματα του Σαββατοκύριακου καλύπτοντας παράλληλα όλα τα υλικά που χρησιμοποιεί. Ακόμη, το HOPE Cafe προσφέρει Παρασκευές και Σάββατα έναν επιπλέον αριθμό μερίδων.
Στην πορεία του project, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μας το εστιατόριο Ρακόρ, καθώς και διάφορες κοινωνικές κουζίνες και συλλογικότητες, όπως το Στέκι Μεταναστών και ο Αστέρας Εξαρχείων.
Από πολύ νωρίς, αποφασίζουμε να μην αρκεστούμε στα συλλογικά μαγειρέματα. Γνωρίζοντας ότι πολλοί άνθρωποι που θα ήθελαν να βοηθήσουν έχουν πλέον αναγκαστεί να μείνουν σε καραντίνα, έχουμε την ιδέα να τους ενεργοποιήσουμε ως μάγειρες από τα σπίτια τους. Η σκέψη μας αποδεικνύεται σωστή, καθώς εκδηλώνεται ενδιαφέρον από πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων. Κατόπιν συνεννόησης μαζί τους, κανονίζουμε να τους παραδίδουμε υλικά και να παραλαμβάνουμε στη συνέχεια τις μαγειρεμένες μερίδες. Ξεκινάμε με περίπου 20 μάγειρες (σε σπίτια), οι οποίοι όλο και αυξάνονται, με αποτέλεσμα στη λήξη του project να έχουν ξεπεράσει τους 40. Σε αυτούς προστίθενται τουλάχιστον 4 άτομα την ημέρα που συμμετέχουν στο συλλογικό μαγείρεμα στο ΚΗΟRA.
Παραλαβή – Διανομή φαγητού
Ως STEPS αναλαμβάνουμε την παραλαβή των μαγειρεμένων μερίδων από τα συλλογικά μαγειρέματα και από τα σπίτια και τη διανομή τους σε διάφορα σημεία της Αθήνας, αλλά και στο λιμάνι του Πειραιά. Για τις μισές εβδομάδες διάρκειας του project πραγματοποιούμε και διανομή μερίδων κατ’οίκον σε άτομα και οικογένειες που έχουν ζητήσει τη στήριξή μας, μέσω ενός αριθμού Whatsapp που έχουμε συγκεκριμένα για αυτό το σκοπό.
Μετά το τρακάρισμα του van μας, στο τέλος της πρώτης εβδομάδας, απευθύνουμε κάλεσμα σε γνωστούς και άγνωστους, εντός και εκτός της ομάδας μας, οι οποίοι έρχονται να σώσουν την κατάσταση αναλαμβάνοντας την πραγματοποίηση των παραλαβών και των διανομών με τα ΙΧ τους. Την πλειοψηφία των ημερών έχουμε 2-4 οχήματα να κάνουν παράδοση υλικών ή/και παραλαβή μερίδων από τα σπίτια και άλλα 3 να πραγματοποιούν διανομές. Οι οδηγοί και συνοδηγοί των δρομολογίων αυτών, φτάνουν τους 8-10 ημερησίως.
Τα μέλη της ομάδας των Medical Volunteers International ακολουθούν πεζοί(!) ή με αυτοκίνητο το δρομολόγιο της διανομής, ώστε να παρέχουν ιατρική φροντίδα στους ανθρώπους που συναντάμε στο δρόμο.
Προμήθειες – έξοδα
To Many Stops χρηματοδοτείται από το Help Refugees και από το Human Rights 360 (από Global Whole Being Fund of RSF Social Finance) για την κάλυψη των εξόδων των υλικών μαγειρέματος, των νερών και των προϊόντων υγιεινής και λαμβάνει υλική στήριξη από τις αποθήκες των οργανισμών SOS Refugiados και Παμπειραϊκή.
Πολλές από τις ομάδες και συλλογικότητες που συμμετέχουν στο μαγείρεμα καλύπτουν οι ίδιες τα έξοδα τους, ενώ ανάμεσα στους μάγειρες των σπιτιών υπάρχουν πολλοί που επιλέγουν να προμηθεύονται μόνοι τους τα υλικά που χρησιμοποιούν.
Τα αρτοποιεία – φούρνοι Τσιόκα, στη Νέα Σμύρνη, προσφέρουν το ψωμί που διανέμεται Δευτέρα εώς Παρασκευή καθώς και ένα μέρος του ψωμιού που μοιράζεται τα Σαββατοκύριακα.
Προκλήσεις
Ως ομάδα συντονισμού του εγχειρήματος θεωρούμε ότι συστατικό της επιτυχίας, αλλά και μεγαλύτερη πρόκληση αποτέλεσε ο αριθμός ατόμων και ομάδων που κινητοποίησε και συνεργάστηκε. Ο συντονισμός του Many Stops project σήμαινε πρακτικά καθημερινή επικοινωνία με μάγειρες, οδηγούς, κουζίνες, προμηθευτές, ωφελούμενους.
Η συχνή αλλαγή των μέτρων και κατ’ επέκταση των συνθηκών που επικρατούσαν στο δρόμο μάς οδήγησε να αναπροσαρμόζουμε τα σχέδια μας και τον προγραμματισμό μας πολλές φορές από μέρα σε μέρα. Οι όποιες ατυχίες, αναμενόμενο συστατικό κάθε εγχειρήματος, δοκίμασαν με τη σειρά τους τα αντανακλαστικά μας, δίνοντάς μας όμως ταυτόχρονα την αφορμή για να αναζητήσουμε τη στήριξη νέων ατόμων.
Η επιτακτική ανάγκη να τηρούμε σε κάθε φάση της διαδικασίας τα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό, σε συνδυασμό με την δυσκολία προμήθειας του απαραίτητου υγειονομικού εξοπλισμού δυσχέραναν επιπλέον το εγχείρημα.
Αναλυτική εβδομαδιαία παρουσίαση
Το εγχείρημα συντονίζεται από τις 20/03 και μέχρι τις 22/03 έχουμε ήδη προγραμματίσει την πρώτη εβδομάδα.
- 23/03 – 29/03
Ο δήμος Αθηναίων ανακοινώνει πως θα μαζέψει όλους όσοι μένουν στους δρόμους και θα τους τοποθετήσει σε κατάλληλα καταλύματα. Έτσι, θέτουμε σε προσωρινή παύση τα κατ’ οίκον μαγειρέματα και ξεκινάμε πιλοτικά τη διανομή που βασίζεται μόνο σε συλλογικό μαγείρεμα. Ξεκινώντας με 100 μερίδες την πρώτη ημέρα και φτάνοντας τις 220 την 7η, γίνεται ξεκάθαρο πως ο κόσμος στο δρόμο δεν πρόκειται να απομακρυνθεί, όπως εξήγγειλαν οι υφιστάμενες αρχές. Κατά συνέπεια, επαν-ενεργοποιούμε τα ατομικά μαγειρέματα στα σπίτια.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών η εικόνα της κατάστασης γίνεται αρκετά σαφής: οι άνθρωποι δεν έχουν καμία πρόσβαση σε πόσιμο νερό, φαγητό, τουαλέτα και μπάνιο, ενώ παράλληλα παραμένουν στα ίδια σημεία για πολλές μέρες συνεχόμενα.
Ταυτόχρονα, η γενική έλλειψη προϊόντων υγιεινής δυσκολεύει την προμήθεια και παροχή τους στους ανθρώπους που εξυπηρετούμε.
Τέλος, τα ευρύτερα κωλύματα στις μετακινήσεις που προέρχονται από τα υφιστάμενα περιοριστικά μέτρα εκτινάσσονται όταν το επαγγελματικό Van της Steps τρακάρει. Μολονότι δεν τραυματίζεται κανείς επιβαίνοντας, το όχημα καταστρέφεται πλήρως με αποτέλεσμα να αναζητούμε Ι.Χ. για να το αντικαταστήσουν (τα οποία και βρίσκονται άμεσα).
- 30/03 – 05/04
Αγοράζουμε έναν τηλεφωνικό αριθμό και τον θέτουμε σε λειτουργία κυρίως μέσω της εφαρμογής του whatsapp για να επικοινωνούμε με άτομα και οικογένειες που ζουν σε επισφαλείς συνθήκες στέγασης. Από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του, λαμβάνουμε αιτήματα και αρχίζουμε τη διανομή μερίδων φαγητού σε αυτούς.
- 06/04 – 12/04
Ο αριθμός των μερίδων φτάνει τις 400 ημερησίως, ενώ ακόμα οι άνθρωποι που ζουν σε κατάσταση δρόμου αγνοούνται πλήρως από την κυβέρνηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα οκτώ πρόστιμα λόγω άσκοπης μετακίνησης που μας δείχνουν άνθρωποι που στηρίζουμε.
Στις 08/04: ξεκινά τη λειτουργία του ο ξενώνας για αστέγους “Πολυδύναμο κέντρο αστέγων” στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Λιοσίων.
- 13/04 – 19/04
Ο αριθμός των μερίδων που διανέμουμε φτάνει τις 600 ημερησίως καθώς οι ανάγκες εκτινάσσονται μετά από σχεδόν ένα μήνα καραντίνας. Ταυτόχρονα, ο ξενώνας φαίνεται πως ακόμα δεν αποτελεί ελκυστική επιλογή για τους ανθρώπους που βρίσκονται στο δρόμο.
Τα αιτήματα για τη διανομή φαγητού στα σπίτια αυξάνονται, επίσης, κατακόρυφα, ωστόσο, αποφασίζουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας στους ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση δρόμου, διότι πλήττονται ασύγκριτα.
- 20/04 – 26/04
Καθώς διανύουμε την πέμπτη εβδομάδα, μοιράζονται περί τις 700 μερίδες ημερησίως, ενώ δε λείπει η μέρα-ρεκόρ των 891 μερίδων.
Στις 22/04 ανοίγει ο ξενώνας ‘Ιονίς’ για άτομα που κάνουν προβληματική χρήση ψυχοδραστικών ουσιών και βρίσκονται σε κατάσταση δρόμου.
Η ανακοίνωση επαναφοράς της κυκλοφορίας και η κυκλοφοριακή συμφόρηση καθιστά αδύνατη την καθημερινή διανομή φαγητού και στον Πειραιά, οπότε στις 26/04 πραγματοποιούμε και το τελευταίο δρομολόγιο εκεί.
Αποφασίζουμε επίσης, να διακόψουμε τη διανομή φαγητού στα σπίτια τόσο λόγω της κυκλοφορίας όσο και των αυξημένων αναγκών – που ακόμα δεν καλύπτουμε πλήρως- στο δρόμο. Στις 25/04 παρέχουμε πακέτα ξηράς τροφής μιας ή δυο εβδομάδων στις οικογένειες και τους πιο ευάλωτους από όσους εξυπηρετούμε στα σπίτια. Συγκεκριμένα, μοιράζουμε περισσότερα από 40 πακέτα.
- 27/04 – 03/05
Αρχίζουμε σταδιακά να μειώνουμε τον αριθμό των μερίδων που διανέμουμε, επιστρέφοντας στις 600 κατά μέσο όρο.
Παράλληλα, ανοίγουν τα καταστήματα και οι περιπολίες γίνονται πιο αυστηρές, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να αρχίζει να μετακινείται λόγω διωγμών και η εύρεσή του να καθίσταται πιο δύσκολη.
- 04/05 – 10/05
Η μείωση των μερίδων συνεχίζεται, φτάνοντας τις 500.
Αισθητή γίνεται η έντονη επιθετικότητα των κατοίκων στα μέλη της ομάδας και τον κόσμο που εξυπηρετούμε. Το πρόσχημα αυτής είναι ότι η παρουσία και η σίτιση των ανθρώπων στις εν λόγω γειτονιές αποτελεί εστία μολύνσεων.
- 11/05 – 17/05
Το εγχείρημα φτάνει στο τέλος του μοιράζοντας περί τις 300 μερίδες την τελευταία εβδομάδα. Η επαναφορά των προηγούμενων ρυθμών της πόλης σημαίνει τη λήξη της έκτακτης συνθήκης και της ανάγκης άμεσης δράσης.
Η επόμενη μέρα
Η λήξη της έκτακτης ανάγκης δε σημαίνει, βέβαια, την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων που βρίσκονται σε κατάσταση δρόμου (πόσο μάλλον εάν ακούσουμε τις φωνές που βλέπουν μια χειρότερη οικονομική ύφεση να έρχεται), οπότε ούτε και την παύση της δράσης της Steps δίπλα στους πιο ευάλωτους.
Συνεχίζουμε, σε συνεργασία με τη Mano Aperta, το KHORA, την Παμπειραϊκή και το Στέκι Μεταναστών τη διανομή φαγητού (περί τις 200 μερίδες) και νερού σε επιλεγμένα σημεία βάσει των νέων συνθηκών. Έχουμε ξεκινήσει και ως street-workers να συνοδεύουμε το van, αλλά και να κινούμαστε ανεξάρτητα από αυτό, στοχεύοντας στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης και ουσιαστικής επικοινωνίας με τα άτομα που συναντούμε, καθώς και με τους κατοίκους των περιοχών αυτών.
Στεκόμαστε αλληλέγγυοι δίπλα στους ανθρώπους του κόσμου αυτού. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στους περιθωριοποιημένους και ξεχασμένους του κόσμου αυτού. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στους άλλους και στους ίδιους μας τους εαυτούς.
