ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

HOSTILE ARCHITECTURE

Το παρόν άρθρο είναι αποτέλεσμα έρευνας που έχουν κάνει οι ομάδες Street Work της Steps Α.Μ.Κ.Ε. στην προσπάθεια μας να στηρίξουμε τους ανθρώπους που ζουν σε κατάσταση δρόμου.

Το κέντρο της Αθήνας- όπως και πολλές ακόμα περιοχές της- έχουν υποβληθεί σε αναπλάσεις, πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις, τις οποίες το ευρύ κοινό αμφιβάλλει αν ποτέ θα δει ολοκληρωμένες. Παρόλα αυτά, οι πλούσιες υποσχέσεις της Δημοτικής Αρχής έκαναν λόγο για δημόσιους χώρους που αρμόζουν σε μια Ευρωπαϊκή χώρα. Σίγουρα στην Αθήνα έχει υιοθετηθεί μια Ευρωπαϊκή πρακτική ως προς τον δημόσιο χώρο που δεν έχει προβληθεί αντίστοιχα- αυτή της εχθρικής αρχιτεκτονικής. Η εχθρική αρχιτεκτονική είναι ένα εργαλείο αστικού σχεδιασμού μέσω του οποίου κατασκευάζονται δημόσιοι χώροι που αποθαρρύνουν τη χρήση τους από συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. 

HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη πεζοδρομίου με πλέγμα στην κορυφή. Δεληγιώργη 14, Ομόνοια.

Πολλές φορές χρησιμοποιείται ως πρόσχημα ο μοντέρνος, αστικός σχεδιασμός, άλλες φορές, πάλι, όπως συμβαίνει και στην Αθήνα, η εχθρική στάση του κράτους δεν αποτυπώνεται σε κάποια θετική ενέργειά του που πλήττει άμεσα τους πληθυσμούς, αλλά σε παράλειψή του να άρει μια κατάσταση, που εκκινεί από την ιδιωτική πρωτοβουλία και αποδεδειγμένα πλήττει συγκεκριμένες ομάδες. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, μιλάμε για απροκάλυπτα εχθρική αρχιτεκτονική που δεν τηρεί καν το πρόσχημα του εκμοντερνισμού. Ορισμένες φορές αποκαλείται αμυντική αρχιτεκτονική δημιουργώντας την απορία: ποιοί τελικά καθίστανται απειλή για τον δημόσιο χώρο; Ένας τέτοιος σχεδιασμός χρησιμοποιείται για να μην ενθαρρύνει τη συνύπαρξη, αλλά και να μην επιτρέπει στους ανθρώπους σε κατάσταση δρόμου την χρήση του δημόσιου χώρου.

Όλα τα φράγματα από σίδερα/ πλέγματα/ ποτιστήρια που εντοπίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας (Ομόνοια, Μεταξουργείο, Κεραμεικός, Εξάρχεια) έχουν διττό χαρακτήρα που επιτελείται τόσο κυριολεκτικά όσο και συμβολικά. Αφενός συγκεντρωμένα σε περιοχές που περνάνε μέρα-νύχτα άτομα που κάνουν προβληματική χρήση ψυχοδραστικών ουσιών ή/και άστεγα, άτομα που δεν έχουν ιδιωτικό χώρο, οι εγκαταστάσεις αυτές αποσκοπούν στην απομάκρυνσή τους με τουλάχιστον επιθετικές παρεμβάσεις στο χώρο.

 

HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη πεζοδρομίου με υπόστεγο. Προαύλιο του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα, Θερμοπυλών 2 Μεταξουργείο.

Αφετέρου καγκελωμένα πεζοδρόμια και ποτιστήρες έξω απο εγκαταλελειμμένα αλλά και δημόσια κτίρια περνούν το μήνυμα πως οι προαναφερθείσες ομάδες δεν αποτελούν μέρος του ευπρόσδεκτου κοινού. Δεν είναι τουρίστες ούτε επενδυτές αλλά φτωχοί και “μη παραγωγικοί”. Τα άτομα σε κατάσταση δρόμου απωθούνται απο τα πολυσύχναστα κέντρα της πόλης σε μια προσπάθεια να χειραγωγηθεί η ορατότητα της φτώχειας που συνεχίζει να υπάρχει ως μια παράλληλη αλλά ξεχωριστή πραγματικότητα, λίγα στενά πιο κάτω.

HOSTILE ARCHITECTURE
Ποτίστρα λάστιχο στην πρόσοψη εγκαταλελειμμένου κτιρίου. Αγησιλάου 12, Ομόνοια.

Στερώντας το δικαίωμα πρόσβασης στον δημόσιο χώρο, στην πραγματικότητα το κράτος πλήττει το θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου, αυτό της ανάπτυξης της προσωπικότητάς του. Διότι ο δημόσιος χώρος, οι πλατείες, οι στοές, τα πάρκα, οι πεζόδρομοι είναι το περιβάλλον όπου πραγματώνονται όλες οι βασικές ελευθερίες των πολιτών, όπου ο καθένας δρα μέσα στο πλαίσιο της πόλης ως άτομο και ως μέλος της κοινωνίας, όπου αποκτά νόημα η έννοια της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους δικαίου. Η νομοθεσία προστατεύει αυτό το δικαίωμα για αυτό και κατά το γράμμα του νόμου ενέργειες που αντιβαινουν στο δικαίωμα αυτό κρίνονται παράνομες.
Στο θέμα των ποτιστρών, η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη. 

Τέτοιες κατασκευές απαγορεύεται να τοποθετούνται στις προσόψεις κτιρίων, καθώς οδηγούν στο να περιλούζεται με νερά ο χώρος των πεζοδρομίων και του πεζοδρόμου (Αστυνομική Διάταξη 1996). Τόσο η πολεοδομική νομοθεσία (ΝΟΚ 16) όσο και ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ 12) απαγορεύουν οποιαδήποτε ενέργεια παρακωλύει την ομαλή χρήση πεζοδρομίων και πεζοδρόμων, στις οποίες φυσικά και εντάσσεται η ανεπίτρεπτη όσο και επικίνδυνη κατάβρεξή τους από ποτίστρες. Γι’αυτό και οι συγκεκριμένες κατασκευές είναι αυθαίρετες και δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν ούτε με έκδοση οικοδομικής άδειας.

HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη πεζοδρομίου και ποτίστρα στην πρόσοψη (μαύρο λάστιχο). Διασταύρωση Νικηφόρου και Ιεροθέου, Ομόνοια.
HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη πεζοδρομίου και ενεργή κατάβρεξη από ποτιστήρα μπροστά από δημόσιο κτίριο (ΙΚΑ). Νικηφόρου 17, Ομόνοια.

Στρέφοντας το βλέμμα μας στις διάφορες περιφράξεις που συναντάμε στο κέντρο της Αθήνας, το νομικό πλαίσιο περιπλέκεται, παρόλο που, βέβαια, κάποια δεδομένα παραμένουν αδιαπραγμάτευτα. Καταρχήν για όλες τις περιφράξεις απαιτείται έκδοση άδειας οικοδομής ή άδειας μικρής κλίμακας από την οικεία πολεοδομία, διαφορετικά κρίνονται αυθαίρετες. Επιπλέον, η περίφραξη επιτρέπεται μόνο στα όρια του οικοπέδου, υπόκειται σε αυστηρές προδιαγραφές και δεν πρέπει να απειλεί την ασφάλεια των λοιπών πολιτών (ΝΟΚ 17, 26). Παρότι κάτι τέτοιο μοιάζει αυτονόητο, οι εικόνες στο κέντρο της Αθήνας μαρτυρούν ότι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ιδιοκτήτες οικοπέδων, με πρόσχημα την ασφάλεια, αναγείρουν περιφράξεις που εκτείνονται σε τμήματα δημοσίου χώρου καταπατώντας τόσο πεζοδρόμια όσο και παρόδιες στοές.

HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη ακάλυπτης στοάς. Σύνδεση οδών Αγησιλάου 45 και Πειραιώς 68 Μεταξουργείο.
HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη ακάλυπτης στοάς. Σύνδεση προαυλίου Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα και οδού Μυλλέρου, Μεταξουργείο.

Άλλες αυθαίρετες περιφράξεις περιλαμβάνουν κάγκελα με ξυράφια, συρματοπλέγματα κατεστραμμένα με αιχμηρές άκρες που κείνται ανεξέλεγκτα σε πεζοδρόμια και περιφράξεις που ξεπερνούν τα 3 μέτρα.

HOSTILE ARCHITECTURE
Περιφραγμένα σκαλιά μαζί με πλέγμα. Ακομινάτου 18, Ομόνοια.
HOSTILE ARCHITECTURE
Πλέγμα σε σκαλιά εγκαταλελειμμένου κτιρίου. Κεραμεικού 43, Μεταξουργείο.

Εύλογα, λοιπόν, θα ρωτούσε κανείς, γιατί τέτοιες κατασκευές παραμένουν στο κέντρο της Αθήνας και ποιος είναι αρμόδιος για να επιβάλει την κατεδάφισή τους. Η απάντηση, δυστυχώς, είναι προφανής και εντάσσεται στην εχθρική αρχιτεκτονική και γενικότερη πολιτική που ακολουθείται. Η οικεία πολεοδομία, η οποία επιλαμβάνεται κατόπιν καταγγελίας, είναι εκείνη που καλείται να αποκαταστήσει την νομιμότητα. Ωστόσο, ενώ υπάλληλοι του Δήμου περνούν καθημερινά από τα επίμαχα σημεία, ενώ ομάδες της αστυνομίας συστηματικά περιπολούν την περιοχή, όλοι ανέχονται τα φαινόμενα αυτά και δεν γίνεται η παραμικρή σύσταση προς την Πολεοδομία.

 
Ο λόγος είναι ότι όχι μόνο το κράτος, αλλά και ολόκληρη η κοινωνία έχει υιοθετήσει μια “πολιτική” ρατσισμού και περιθωριοποίησης του άστεγου πληθυσμού της πόλης. Η σύγκρουση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, αναγκαιότητας και ιδιοκτησίας “νομιμοποιεί” στα μάτια των πολιτών οποιαδήποτε ενέργεια που στο όνομα της ασφάλειας και της περιφρούρησης της ιδιοκτησίας στερεί από συνανθρώπους την πρόσβαση στον δημόσιο χώρο. Ακόμα και οι ίδιες οι υπηρεσίες που απευθύνονται κατεξοχήν σε ευάλωτες ομάδες (πχ. ΚΕΘΕΑ) δεν διστάζουν να τους υπενθυμίσουν ότι αντιμετωπίζονται ως επικίνδυνοι ή ανεπιθύμητοι. Έτσι, όμως, γινόμαστε μάρτυρες μιας κραυγαλέας αντίφασης. Ο δημόσιος χώρος, ο οποίος είναι εξ’ ορισμού κοινόκτητος και κοινόχρηστος και που η χρήση και η πρόσβαση σε αυτόν επιτρέπεται απ’ όλους, τελικά αποκλείεται για μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού η οποία τον έχει περισσότερο ανάγκη. Όσο, δε, το κράτος συνεχίζει να μην αναλαμβάνει τις ευθύνες του αναπαράγεται μια ρητορική περιθωριοποίησης και διαιωνίζεται η τακτική του κοινωνικού αποκλεισμού, αντί της προσέγγισης του ζητήματος της αστεγίας με γνώμονα την ανάγκη για ουσιαστική περίθαλψη και φροντίδα.

HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη. Μονάδα ΚΕΘΕΑ: Eιδικό Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης. Κουμουνδούρου 28, Ομόνοια.
HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη ακάλυπτης στοάς. Σύνδεση προαυλίου Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα και οδού Μυλλέρου, Μεταξουργείο.
HOSTILE ARCHITECTURE
Περίφραξη πεζοδρομίου έξω από εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο. Διασταύρωση Κεραμεικού και Ιάσονος, Ομόνοια.
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Dear Steps…

Dear Steps… - Steps Org

Dear STEPS,

The first day Louis and I joined your team, I have to admit I was nervous and a bit scared. I had never experienced such intimacy working with drug users in their own environment. I had never seen people injecting heroin before. It was a strange feeling watching people come collect a needle from us, opening it up immediately and inject themselves a few meters away. But what I have come to learn is that this trust and intimacy of the way you work and relationships you have built with these people is what makes STEPS so unique.

Working closely with sex workers has been a valuable experience for me. In particular one woman, has taught me about life on the streets and the daily routine of being a sex worker. On my first day with Steps I met this woman who was known to STEPS previously, she had a severe skin infection on her hands. A complicated illness that seemed to be due to her weakened immune system and was likely caused by a sexually transmitted infection. Due to street embrace I was able to see her three times a week, progressively healing her hands, cleaning them and giving her antibiotics to treat the cause. This allowed us both to focus on a mutual goal but also gave me the opportunity to gain some insight of her life. As her hands healed, it became clear that her skin condition was a superficial manifestation of the real struggles she has to endure. Sleeping in a bed depended on her getting a client that day. The food she ate, cigarettes she smoked and drugs she was able to buy all depended on the number of clients she had; and as her hands healed the less frequently I would see her. It was a bitter-sweet feeling as I knew that when she was not sitting in her usual place, she was working or using drugs. To a certain extent I felt I was perpetuating the cycle of her misfortune, but I had to disregard my centered thoughts and realise I was giving her relief and treating her to the limit of my abilities. The difficulty with this kind of work is that there is a limit to what you can give someone. Despite saying she wanted to get off the streets I know that I alone would not be able to change her social situation, as much as I wanted to, but recognising this is crucial as we can only provide people with support and dignity, to enable them to access services that could help.

The emotions I felt working with STEPS ranged from frustration and sadness to happiness and gratification. For a few weeks we saw the same man, with a cage and pins around his legs from a previous surgery. His leg was infected and he needed emergency treatment. The first few times he did not want to go to the hospital as he was afraid of withdrawing if he were to be admitted for a few hours. So we cleaned his leg as best we could, despite his severe pain. After a few more times cleaning his wounds and a few days he agreed to go with us. When we arrived at hospital the doctors refused to treat him, as he was an IVDU and missed his previous outpatient appointment. I managed to convince them to see him the next day, and with great success his pins and cage were removed, we gave him antibiotics and I felt a change in his energy and seemed determined to focus on his health.

Dear Steps… - Steps Org

That week we tried to get him into a hostel so he could get off the streets and have access to services to enable him to get better. But he was refused a bed due to the fact he had crutches and was not ‘independent’. For a whole week and a half I didn’t see him. Yesterday I saw him for the first time and he did not seem as enthusiastic to see us. He had not finished his antibiotics and he was not able to speak to us very well, a friend of his said he had been using a lot recently. Despite this he did not have an open wound anymore and his pain seemed to be improving. However, it makes me frustrated that he was refused access to the hostel as I really felt he was determined to improve his health and as a result may be able to receive support to get off the streets. From this emotional experience I believe sorting out an open wound has changed his quality of life and his appreciation for us taking time to look after him was an incredible feeling. Working with drug users is challenging as their top priority is getting their next hit; health is the last thing on their mind and as a medic we need to acknowledge this and be patient with their progress. You can not change people and you can not force people to seek medical care, but what we can do is be available to help them when they do seek help and treat them with dignity and respect. Passing judgement on someone’s lifestyle will hinder your relationship with them and further push them away from seeking the services they need.

Wound cleaning is not complex, but what I have learnt is that simply taking the time to clean someone’s injury, gives them an opportunity to speak. Being able to listen to someone is a powerful skill and being able to simply listen and be empathetic is sometimes the best medicine. You are never going to change someone’s social situation in a 10 minute conversation. But what you can do is make them feel dignified, give them humanity and support for a brief moment. Because it may be the only time that day or week that someone has just been there to listen.

What STEPS has taught me, for my future career is that being a doctor is more than fixing a biological problem. It is about making people feel safe, heard and not alone. I hope that I will take this away and keep this as my goal for being a medical professional.

I also want to praise your style, professionalism and the safety of the way you work. Caring for eachother and keeping each other’s safety at the forefront of your minds has really stood out to me. It is a very rare and beautiful thing which you must be proud of, and thank you for extending this care to myself and Louis, and making us feel secure when we carry out our work. Thank you for the opportunity to work so closely with your team for the past 8 weeks. I have truly developed as a person and am looking forward to how this experience will shape my career.

Love from Issy.

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Σκέφτεσαι άρα υπάρχεις. Σου αρκεί;

Σκέφτεσαι άρα υπάρχεις. Σου αρκεί; - Steps Org

(Κατόπιν συγγραφής) Κατ’ αρχάς θα βαφτίσω αυτό που ακολουθεί πράμα, μιας και είναι πιο κοντά στο τίποτα απ’ ότι είναι στο κάτι. Εν συνεχεία θα πω ότι έχει νόημα η ανάγνωσή του αν συμφωνείς με το συλλογισμό που θέλει όλες τις ανθρώπινες (τουλάχιστον) ζωές να έχουν την ίδια αξία. Νομίζω ότι μπήκα στη διαδικασία να γράψω αυτό το πράμα για να δομήσω κάπως τις σκόρπιες σκέψεις και τους προβληματισμούς μου, αφετηρία των οποίων αποτέλεσε μία σειρά τυχαίων γεγονότων. Ο λόγος της κοινοποίησης αποτελεί ένα μυστήριο ακόμα και για μένα, μιας και δε νομίζω ότι περιμένω πραγματικά κάτι. Εσύ, θα μείνεις και με ένα ακόμα μυστήριο, αυτό του ονόματός μου, αφού θα μπορούσε να είμαι (σχεδόν) οποιοσδήποτε. Επιπλέον, θα πω πως η χρήση ενικού αποσκοπεί στην επίτευξη μίας κάποιας ισότιμης σχέσης μεταξύ μας (ακόμα κι αν εσύ δε μπορείς να μου μιλήσεις 😛 ).

Θα επιχειρήσω να κάνω μία χρονική καταγραφή των βασικών τυχαίων γεγονότων και των συνεπειών των μεταξύ τους συναντήσεων, μπας και καταφέρω να φτάσω, όσο είναι δυνατό, με λιγότερα νοηματικά κενά και λογικά άλματα στην ουσία του πράματος.

-Τυχαίο γεγονός 1: Εγώ

Αν θεωρήσουμε δεδομένη την ύπαρξή μου (γεγονός) και δεχτούμε επίσης πως είμαι το αποτέλεσμα μίας σειράς τυχαίων (λιγότερο ή περισσότερο) συναντήσεων (φυσικών ή νοητικών), αυτό με καθιστά το πρώτο, σε σειρά, τυχαίο γεγονός στην ιστορία αυτού του πράματος. Εδώ αξίζει ίσως να αναφερθεί πως το μόνο που θα μάθεις για μένα είναι η πεποίθησή μου (ίσως γνώση, καθ’ ότι αποδεικνύεται, αλλά άλλη φορά) επί της ισοτιμίας της αξίας των ανθρώπινων ζωών. Αυτό γιατί θεωρώ πως ο προβληματισμός που μου γεννήθηκε, θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε ανθρώπινο κεφάλι και άρα όχι απλά δεν είναι απαραίτητη, αλλά ίσως είναι καταστροφική η περιγραφή των χαρακτηριστικών μου, μιας και δεν ψάχνω σύμμαχο ή αντίπαλο, αλλά πρόσφορο έδαφος.

-Τυχαίο γεγονός 2: STEPS

Μία οργάνωση (ομάδα(;), οργανισμός(;)) που υπάρχει εδώ και μερικά χρόνια, με βασικό τομέα δραστηριοποίησης την υποστήριξη αναγκών, ανθρώπων που βρίσκονται στο δρόμο (γεγονός). Η τυχαιότητα έγκειται τόσο στην ίδια την ύπαρξη, όσο και στη γνωριμία μου μαζί της, δεδομένου ότι δεν είναι μοναδική.

-Τυχαίο γεγονός 3: Καραντίνα

Δε νομίζω ότι τίθεται υπό αμφισβήτηση η ύπαρξη της καραντίνας (γεγονός), ούτε η τυχαιότητα της (χωροχρονικής) εμφάνισης της, δεδομένου ότι κανείς δεν την προέβλεψε κλπ (τυχαίο).

+Συνέπεια 1: Χρόνος

Μία από τις συνέπειες του συνδιασμού του 1 με το 3 είναι (ή ήταν, αναλόγως του πότε διαβάζεις αυτό το πράμα) η μετατροπή ενός τεράστιου όγκου του χρόνου μου, από κατειλημμένο σε ελεύθερο. Μάλιστα, αυτό συνέβη χωρίς να μου έρθει ο ουρανός στο κεφάλι, αφού μπορώ να υλοποιήσω την καμπάνια #ΜένουμεΣπίτι με σχετική άνεση.

+Συνέπεια 2: Many Stops

Μία από τις συνέπειες του 2 με το 3 είναι (ή ήταν) η μετατροπή μίας δράσης του STEPS, από One Stop σε Many Stops. Πολύ χοντροκομμένα, βασικός ρόλος της πρώτης δράσης ήταν (ή είναι) η συγκέντρωση και το μαγείρεμα τροφίμων, καθώς και η προσφορά τους από ένα συγκεκριμένα σημείο του κέντρου της Αθήνας (στην πλατεία της Βαρβακείου), σε ανθρώπους που ήταν (είναι) σε “κατάσταση δρόμου”, δύο φορές κάθε βδομάδα. Η δεύτερη δράση είναι ένα από τα πιθανά αποτελέσματα που θα έχουμε, αν αφαιρέσουμε τη χωροχρονική σταθερότητα από την πρώτη και προσθέσουμε την καθημερινή αναγκαιότητα. Ο/η/το STEPS λοιπόν, (σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις(;)) αποφάσισε το αποτέλεσμα να είναι το καθημερινό μαγείρεμα και διανομή του φαγητού, μέσω του βαν που κατείχε, σε όσους ανθρώπους έφταναν στο One Stop, καθώς και σε αυτούς που γέννησε/ανέδειξε η καραντίνα και εξαίρεσε η καμπάνια #ΜένουμεΣπίτι για ευνόητους λόγους (επειδή, είτε #ΜένουνεΔρόμο, είτε #ΜένουνεΣπίτιΕλλείψειΒασικώνΑγαθών)..

-Τυχαίο γεγονός 4: #NoVan

Τράκαρε το βαν (ο ορισμός του τυχαίου γεγονότος :P). Για την ακρίβεια, βγήκε ολική (λαϊκά) το βαν!!

+Συνέπεια 3: Κόσμος

Ελπίζω πως θα συμφωνήσουμε ότι αν συνδιάσουμε το τυχαίο γεγονός 4, με τη συνέπεια 2 (αφού ακόμα υπάρχει η ανάγκη για τους δημιουργούς της), μία άμεση και σχετικά εύκολα υλοποιήσιμη λύση για την ομαλή συνέχιση της δράσης, είναι η χρήση Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτων των μελών της οργάνωσης, όπερ και εγένετο. Η συνέπεια της καθημερινής στελέχωσης τριών αυτοκινήτων όμως, τριπλασίασε την ανάγκη για κόσμο επί της διανομής, σε μία οργάνωση με λίγο κόσμο, πολλώ δε μάλλον εν μέσω καραντίνας.

+Συνέπεια 4: Όλα Μαζί

Νομίζω ότι είναι ψιλοσαφές πως το πράμα πάει στη συνάντηση του εγώ μου, με το χρόνο μου και τον κόσμο του.. Επειδή λοιπόν, έμαθα (εγώ) για την ανάγκη του STEPS (κόσμος) και είχα την άνεση (χρόνος) να συνδράμω στην περίσταση με την παρουσία μου στην προετοιμασία και διανομή του φαγητού, είπα να διαταράξω τη νέα μου ρουτίνα με θράσος. Μία ερμηνεία του θράσους είναι η ιδιοτελής χρήση του θάρρους. Εν προκειμένω, έγκειται στο γεγονός ότι πάντα μπορούσα, αλλά επέτρεπα σε ιδεολογικές προφάσεις να αποτελέσουν το οχυρό της εκάστοτε ρουτίνας μου.

±Η ουσία του πράματος:

Ενώ υπήρξαν αρκετά συγκινητικά στιγμιότυπα και ακόμα περισσότερα ανατριχιαστικά, αποφάσισα να μη γράψω μία σειρά από συναισθηματικά φορτισμένες ιστορίες, για τρείς λόγους:

Ο πρώτος είναι ότι δε σκοπεύω να προκαλέσω συγκίνηση και η αναφορά τους θα αποτελούσε μία ξερή επίκληση στο συναίσθημά σου. Το συναίσθημα είναι μία προσωπική αντίδραση σε ένα ερέθισμα, είναι το μέτρο μου, είναι περατό και η διάρκειά του εξαρτάται από τη διάρκεια μίας κατάστασης, ενός βίντεο, ή την ταχύτητα ανάγνωσης ενός κειμένου, ή το χρόνο αφομοίωσης μίας εικόνας κοκ. Πεθαίνει τη στιγμή που θα το διαδεχτεί το επόμενο (συναίσθημα) και δεν ανακαλείται ποτέ ξανά αυτούσιο, στην ίδια ένταση ή διάρκεια. Ταφόπλακά του δε, είναι κάποια λογική (εν είδη ιδεολογίας), ή η κοινή λογική (εν είδει ευκολίας). Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν καταφέρω να σου ξυπνήσω κάποιο συναίσθημα, ακόμα και αν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτό που βίωσα εγώ, δε θα μπορέσει κανένας απ’ τους δυο μας να το αξιοποιήσει κάπως, καθότι έχει ημερομηνία λήξης.

Ο δεύτερος είναι ότι δε θέλω να εξιστορήσω ένα χρονικό για κάποιον ιστορικό του μέλλοντος, ούτε να αποτυπώσω ένα μύθο. Η αλήθεια είναι ότι με απασχολεί περισσότερο το παρόν και πως σ’ αυτό κυκλοφορούν αρκετά αξιόλογα παραμύθια με δράκους, πριγκίπισσες και πρίγκιπες για να επιχειρήσω να σε βάλω για ύπνο με ένα ακόμα.

Τέλος, δε με οδήγησε στους προβληματισμούς μου το συναίσθημα, αλλά μία εσωτερική σύγκρουση θεωρίας-πραγματικότητας. Μίας θεωρίας ελιτίστικης, που συζητάει αφ’ υψηλού τα προβλήματα των καταπιεσμένων (μέρος των οποίων είμαστε σχεδόν όλοι θεωρητικά) και μίας πραγματικότητας σκληρής, που βιώνουν οι πιο καταπιεσμένοι εξ’ ημών :P.
Αυτό που ξύπνησε μέσα μου τη σκέψη, ήταν η συνειδητοποίηση του θράσους που είχα στην αρχή. Μία συνειδητοποίηση που ήρθε αφού τελείωσε η δράση και αφού έσβησε το συναίσθημα, όταν πια γύρισα σπίτι μου, έκανα μπάνιο κι έφαγα και είχα χρόνο για να σκεφτώ ανενόχλητη/ος.. Εκεί κρυβότανε το θράσος, κάπου μεταξύ του “σκεφτώ” και του “ανενόχλητη/ος”.

Αν ονειρεύεσαι ένα κόσμο (πιο) φιλικό, ίσως αξίζει να ξανασκεφτείς.

Κάποιοι λένε ότι η ιστορία γράφεται απ’ τους νικητές. Σ’ αυτή την ιστορία είσαι με τους/στους ηττημένους (Και θα έπρεπε να είσαι σε κάθε ιστορία που έχει νικητές και χαμένους). Τι έχεις να υπερασπιστείς;
Μία ιστορία που σου έκλεψε το όνειρο και την ελπίδα; Το ρόλο που σου δόθηκε για να καλύψει το κενό του κλεμμένου/χαμένου σου ονείρου; Το χρόνο και την ενέργεια που σου έχει κλέψει ήδη ο ρόλος; Το χρόνο και την ενέργεια που δε σου έχει κλέψει ακόμα;

Οι ιδέες είναι σα τις θρησκείες. Υπάρχουν όσο έχουν πιστούς. Αν πρέπει να χωρίσω τους πιστούς σε δύο κατηγορίες, θα τους χώριζα (πολύ χοντροκομμένα) σε αυτούς που κοπιάζουν κατά την εξομολόγηση και αυτούς που κοπιάζουν πριν. Που θα σε τοποθετούσες;

Σύμφωνα με την Καρτεσιανή λογική, το (γεγονός) ότι σκέφτομαι είναι αρκετό για να μου αποδείξει πως υπάρχω. Ό,τι σκέφτομαι όμως, μπορεί να υπάρξει ως γεγονός, αν απλώς το σκέφτομαι; Αν δρω χωρίς να σκέφτομαι, ποιανού τη σκέψη βοηθώ να υπάρξει;

Η αναφορά στον συγκεκριμένο χώρο και δράση έγινε για λόγους εκτίμησης (και δόμησης του πράματος εν τέλει 😛 ). Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι απολύτως εσκεμμένη. Δε θέλω να σου προτείνω να κάνεις κάτι συγκεκριμένο. Θέλω να σε ωθήσω να κάνεις κάτι (ακόμα).

Είναι τουλάχιστον ονειροπόλο να κυνηγήσεις το άπειρο, ειδικά αν είσαι το μηδέν. Όχι επειδή είσαι εσύ μικρός αριθμός, αλλά επειδή είναι το άπειρο μεγάλο, για αριθμός. Αν δεν κυνηγήσεις το άπειρο όμως, πως θα μεγαλώνεις; (Δε θες; Κυνήγα το κενό. Ή κάνε ότι θες…)
Εξ’ άλλου, οι κανόνες είναι για να σπάνε, λένε…

Παρατίθενται κάποιοι σχετικοί σύνδεσμοι για όποια και όποιον μπορεί να ενδιαφέρει (που λέει κι ένας φίλος):

Website (Steps) & Facebook (Steps)

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Ας με συζητήσουμε με 4 ερωταπαντήσεις…

Ας με συζητήσουμε με 4 ερωταπαντήσεις… - Steps Org

1. Σκλήρυνση κατά πλάκας;

Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) ή Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ), (multiple sclerosis-MS) είναι μια χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης απομυελινωτική νόσος άγνωστης αιτιολογίας που χαρακτηρίζεται από την εκφύλιση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) με συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που προσβάλλονται από την ΠΣ να είναι νέοι 20-40 ετών και η συχνότητα εμφάνισης της στις γυναίκες να είναι διπλάσια, σε σχέση με τους άνδρες (2/1), και ΄γώ μετρώ ήδη 15 έτη δύσκολα μαζί της που όμως με οδήγησαν στα εξής συμπεράσματα:

  • η νόσος χρησιμοποιείται σαν μία καλή δικαιολογία για όλα τα προβλήματα που παρουσιάζονται και αφορούν την αγάπη και το δεσμό αλλά κυρίως τον ρατσισμό που μπορεί να βιώσεις μόνο και στην αναγγελία της διάγνωσης και εκεί είναι που προσωπικά θεωρώ πως πρέπει να μάθει το άτομο να βρίσκει τρόπους διαχείρισης του άγχους και της θλίψης που αποφέρουν αυτές οι δυσάρεστες διαπροσωπικές καταστάσεις με εποικοδομητικές διεξόδους όσο δύσκολο και αναπάντεχο και αν κρίνεται αυτό.
  • απορία για το πόσο ανειλικρινείς μπορούμε να είμαστε ενδιαφερόμενοι μόνο για την εικόνα μας την τόσο ψεύτικα κακοφτιαγμένη όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μία παθολογική κατάσταση δική μας ή όχι.
 

2. Άτομο με ΣΚΠ δηλαδή εγώ… και ΝΑΙ μου υποσχέθηκα πως…

Δεν θα εγκαταλείψω τον ευατό μου και τα όνειρα μου για κάτι το οποίο δεν στάθηκε εμπόδιο να κρατηθώ στη ζωή. Είχα την δύναμη να κατευθύνω την συνείδηση μου και ότι αρνητικό προέκυψε να το εστιάσω στο ποιο δημιουργικό μου «έργο». Ευτυχώς που υπήρξαν πολλοί απ’τους «καλοθελητές» που σήμερα θα τους πω το πιο μεγάλο ευχαριστώ και αποτελούν τα θεμέλια επίτευξης των στόχων μου. Γι’αυτούς όλους λοιπόν άξιζε να παλέψω θετικά μόνο για’μένα και δεν με απογοήτευσα. Υπάρχει μία ειδική συνθήκη ζώντας με ΣΚΠ και όχι ανικανότητα έτσι όπως  τουλάχιστον εγώ αναγνωρίζω τη σημασία των λέξεων αυτών, που ουδείς νοήμων φαντάζομαι μπορεί να αρνηθεί ή να αντιπαρατεθεί. Μεγάλωσα όμως έτσι με αυτές τις ηθικές αρχές, σπουδαίες αξίες και εκεί στάθηκα τόσο τυχερή που δεν μπορώ να εκφράσω τις αρετές τους και την περηφάνια που έχω για την οικογένεια μου να αποτελούν όλα τα θετικά μου κίνητρα σε ότι πέτυχα και έχω ακόμη να πετύχω.

 

3. Τι είναι αυτό που μου δείχνει ο “δρόμος”;

Για ένα άτομο με αναπηρία που αντιμετωπίζει μία ειδική συνθήκη ο “δρόμος” είναι μία συνεχόμενη πάλη με εμπόδια γεμάτη από ρατσισμό και κοινωνική εκμετάλλευση. Όλοι βλέπουμε την αναπηρία με μόνο στόχο τελικά να την κατηγοριοποιήσουμε όπως μας έχουν μάθει ή όπως δυστυχώς η κοινωνία μας είναι ακόμη δομημένη καθώς η αναπηρία συνεχίζει να μεταφράζεται ως ανικανότητα.. Όταν λοιπόν το άτομο με αναπηρία -και  δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, θυμηθείτε πρόσωπα που συναντήσατε τον τελευταίο μήνα- δεν είναι αυτόνομο και βρεθεί στη δεινή θέση της αστεγίας αλήθεια ποιος δίνει χείρα βοηθείας?κι όμως αυτό είναι ένα στοιχείο που μαζί με πραγματική καταννόηση, ουσιαστική αλληλουποστήριξη και συναντίληψη οδηγήσουν την κοινωνία στην αλλαγή που απαιτείται. Ας σταματήσουμε να κρίνουμε αυτό που μόνο βλέπουμε ως κάτι παρασιτικό γιατί η βοήθεια απ΄όποια πλευρά και αν ζητάται είναι απόδειξη δύναμης και όχι αδυναμίας…και έχει μάθει να “στριφογυρνάει”…

 

4. Τι είναι αυτό που μου “λείπει”;

Η ερώτηση εφιάλτης για ‘μένα και δεν σας κρύβω πως με υπέρμετρο πανικό αναζήτησα την απάντηση αυτής της ερώτησης…

Έτσι λοιπόν σας απαντώ πως δεν επιθυμώ άλλη διασταύρωση μου με ανθρώπους που θα μπορώ να χαρακτηρίσω διάφανους, αόρατους απαρατήρητους… Θέλω να κρατήσω και στις δύσκολες μου στιγμές την χαρά του να ζεις, την αγάπη μου όχι μόνο προς τον εαυτό μου, τα ενδιαφέροντα και την παιδικότητα μου που οι άλλοι αποκαλούν αγαθοσύνη και κάπου εκεί να βρω ανθρώπους που νιώθουν το ΜΑΖΙ που επιθυμούν και αγωνίζονται για το ΕΜΕΙΣ αυτό είναι που μου λείπει και ίσως συμφωνήσετε πως οι δύο αυτές λέξεις χάθηκαν από την Ελλάδα μας, την κοινωνία μας,  κάπου εκεί ανάμεσα στην εναλλακτική ναρκισσιστική μετάβαση βαπτίσματος όλων μας σε πρωταγωνιστικούς φελλούς εκκωφαντικής μετριότητας με ένα freddo ανά χείρας…

Δεν μου “λείπει” κάτι ψάχνω όμως ακόμη τα σωστά ΒΗΜΑΤΑ για να μεταφέρω το προσωπικό μου μήνυμα καταθέτοντας την ψυχή μου σε κάθε λεπτό μαζί με άλλους και με την όποια σχέση να μας συνδέει και αυτό συνοψίζεται στο εξής: “χρειάζεται παραδοχή, να παραδεχτείς ότι έχεις πρόβλημα -έχεις μία νέα κατάσταση άγνωστη- διότι κανείς δεν μπορεί να σε βοηθήσει, αν δεν το θέλεις εσύ ο ίδιος. Έτσι μόνο θα κάνεις την ζωή την οποία ονειρεύτηκες διατηρώντας τον εαυτό σου, οι άλλοι απλά θα σου δείξουν τον δρόμο, τον οποίο όμως ο ίδιος θα πρέπει να διαβείς”.

της Βασιλικής Γαροπούλου

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Ίδια τα μάτια τους, δρόμοι…

Ίδια τα μάτια τους, δρόμοi... - Steps Org

Καθόταν εκεί σε μια γωνιά, όπως όλοι κι όλες που νιώθουν πως δεν χωράνε στο κάδρο της ζωής, της κοινωνίας, αυτού που πιστεύουν πως με τιμή ζούμε οι υπόλοιποι, οι “εμείς”, οι “καθωσπρέπει”. Καθόταν εκεί στη γωνία, με το βλέμμα του γυρισμένο προς τον τοίχο πίσω του που τον βάσταζε σαν να ήταν το μόνο στέρεο στη ζωή αυτή που τον συγκρατεί όρθιο στον κόσμο μας. Και κοιτούσε τον τοίχο, τον χάιδευε και τον κοιτούσε. Σαν να ήταν άλλος καθρέφτης που θα αποφαινόταν πως μπροστά του έχει τον πιο όμορφο όπως μας έμαθαν κι ίσως τον έμαθαν και τα παραμύθια. Κι ο τοίχος τον έγδερνε… Μιλούσε στον τοίχο. Μάλλον όχι, να σου πω καλύτερα πως του κελαηδούσε. Πράγματι αυτό έκανε. Σαν να έψαχνε το σπίτι του, τη “φωλιά” του, το κλαδί του. Κουρελής, άπλυτος, με μακρύ μαλλί πιασμένο κότσο πίσω και κρυμμένα στο καπέλο που κάποιος του είχε χαρίσει, κάπου το βρήκε. Κάπου χαμένος, κάπου πάλι να βρήκε τον εαυτό του. Σε έναν δικό του χωροχρόνο. Τον πλησίασα και του μίλησα.

“Γειά σου, με λένε Γιώργο. Μπορώ να σε βοηθήσω; Θες κάτι να φας;”

Με κοίταξε βαθιά στα μάτια. Χριστέ μου, τι βλέμμα βαθύ κουβαλούν οι άνθρωποι του δρόμου. Ίδια τα μάτια τους, δρόμοι. Λες και έχουν καταπιεί τους ατελείωτους δρόμους που περιδιαβαινουν. Λες και έχουν ρουφήξει όλο το σκοτάδι που ζουν. Με κοίταξε, μου χαμογέλασε και ψιθύρισε κάτι που πιστεύω πως όλα τα πουλιά της γης αν το ακούσουν, θα έχουν χάσει τη λαλιά τους. Μαζί κι οι άνθρωποι…

“Ας πούμε πως κι εμένα με λένε Γιώργο. Για σήμερα. Ξέρεις τι θα ήθελα; Να φάω ένα πιάτο ζεστό. Οτιδήποτε. Μπορείς;”

Πράγματι, μπορώ; Μπορούμε; Να προσφέρουμε αυτό το πιάτο το ζεστό; Μας έμεινε άραγε ζέστη να συνάξουμε να χτίζουμε τη ζέστη στις καρδιές τους; Θεέ μου, πόση ψύχρα μας φυλάς ακόμη; Πόσους χειμώνες να στοιβάξουμε στα σώματα μας;

Του κούνησα το κεφάλι συγκαταβατικά. Πήγα και του πήρα μια σούπα ζεστή, καυτή. Να τον ζεστάνει ίσα με τον κάθε παγωμένο κρύσταλλο που του κληροδοτήσαμε. Εμείς οι “εμείς”. Του την έδωσα χαϊδεύοντας τα χέρια του. Άγρια. Σαν φλοιός ξερός δέντρου. Ίσως να έχει γδαρθεί χρόνια τώρα προσπαθώντας να ισορροπήσει σε κλαδιά… Είθε να βρει τη δική του γωνιά και να την φτιάξει σε ένα κέντρο. Στο κέντρο μας. Στις καρδιές μας.

 
 
 
του Τανασκίδη Αλέξανδρου
172700338
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

«Να προσέχετε, να μας προσέχετε»

«Να προσέχετε, να μας προσέχετε» - Steps Org

«Μπορώ να έχω λίγο ακόμα γάλα; Ξέρετε είμαι έγκυος και το χρειάζομαι».

Έχουν περάσει μόλις δύο και κάτι χρόνια, ήταν ένα Μαγιάτικο βράδυ στο πεδίον του Άρεως. Εκείνη μια νεαρή γυναίκα με φανερά τα σημάδια της εξάντλησης, τα σημάδια που αφήνει η καθημερινή μάχη της επιβίωσης. Εμείς στην «συνηθισμένη» βάρδια του δικού μας Street Embrace (1). Την κοίταξα, της έδωσα ένα μπουκάλι γάλα και της ζήτησα να πάμε στην άκρη για να μιλήσουμε.

«Είσαι καλά»; Την ρώτησα

«Ναι καλά είμαι», απάντησε

«Μένεις έξω»;

«Σε μια καβάντζα με τον φίλο μου αλλά τις τελευταίες μέρες είμαι μόνη γιατί τον συνέλαβε η αστυνομία, κάτι παλιά, ξέρεις»… «Θα γυρίσει όμως, δεν θα με αφήσει μόνη. Μου το υποσχέθηκε»…

«Μόνη σου στην καβάντζα είναι ασφαλές»;

«Δεν έχω που αλλού να πάω»

«Έχεις πάει σε γιατρό για την εγκυμοσύνη»;

«Όχι αυτές τις μέρες θα πάω, συγχώραμε μα πρέπει να φύγω για να προλάβω τα μέσα γιατί… πως θα γυρίσω»;

«Εντάξει, αν χρειαστείς κάτι μπορείς να μας βρεις εδώ, ίδια μέρα και ώρα. Να φροντίζεις τον εαυτό σου. Καλό ξημέρωμα να έχεις»

Με κοιτάζει κατάματα και την ακούω να μου λέει

«Σε ευχαριστώ πολύ για το νοιάξιμο. Γεια σου»

Γυρίζει και το βλέμμα μου την ακολουθεί μέχρι που έστριψε σε κάποια γωνία. Έμεινα εκεί ακουμπισμένος στο STOP του δρόμου, στο STOP της στιγμής. «Σε ευχαριστώ πολύ για το νοιάξιμο». Αυτό έμεινε από εκείνο το βράδυ. Μια φράση πυξίδα, μια φράση μάθημα για όλους εμάς τους «κανονικούς» ανθρώπους από μια «μη κανονική» νέα γυναίκα, που επειδή δεν την καταλάβαμε την σπρώξαμε στο περιθώριο.

Εμπνευσμένοι από τις αρχές του οργανισμού Dynamo International (Street Workers Network) και την εμπειρία που αποκτήθηκε στις 5.500 και πλέον ώρες συνεχούς παρουσίας δίπλα στους συνανθρώπους μας, προχωράμε ένα βήμα παρακάτω. Το Street Embrace απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που βρίσκεται σε κατάσταση δρόμου και επιχειρεί με τη δική του συναίνεση και συμμετοχή, την ολιστική αντιμετώπιση του Κοινωνικού αποκλεισμού μέσα από ένα σύνολο ενεργειών όπως: Η άμεση παρατήρηση – έρευνα (Direct observation). Η ατομική προσσέγγιση (Direct approach). Οι άμεσες ενέργειες (Direct actions). Η ομαδική δράση (Group action).

Τάσσος Σμετόπουλος/ Streeter, Founder & Coordinator at Steps

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

“Μετά τη βάρδια τι;”, με ρωτάνε καμιά φορά…

“Μετά τη βάρδια τι;”, με ρωτάνε καμιά φορά - Steps Org

«Μετά τη βάρδια… τι;», με ρωτάνε καμιά φορά.

«Ξέρω κι εγώ…» μου έρχεται αυθόρμητα να τους απαντήσω. Γιατί η απόλυτη αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποια συγκεκριμένη απάντηση.

Μετά τη βάρδια, διάφορα. Άλλες φορές υπερισχύει η χαρά, άλλες η κούραση, άλλες η συγκίνηση και κάποιες άλλες – υπέροχες, ομολογώ- φορές, ένα αίσθημα πληρότητας.

Κάποιες φορές εμφανίζεται και μια απογοήτευση, σαν απρόσκλητη καλεσμένη. Για το λίγο που μπορείς σε σχέση με το πολύ που θα ήθελες. Γι’ αυτά που δεν αλλάζουν εύκολα, που δε μετακινούνται. Για όσα ήλπιζες στην αρχή, για όσα ονειρευόσουν όταν ακόμα δεν ήξερες τι υπάρχει εκεί έξω.

«Εγώ θα ήθελα κάτι ριζικό. Έναν χώρο να τους στεγάσω όλους, να μην τους λείπει τίποτα από τα βασικά, να έχουν το φαγητό τους, τον καφέ τους, το μπάνιο τους…» μου είπε μια αγαπημένη φίλη. Ξέρεις, κι εγώ θα ήθελα. Όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα: συστηματική ψυχολογική υποστήριξη, επιμόρφωση, επαγγελματική αποκατάσταση, επανασύνδεση με την οικογένεια, ευκαιρίες να τα δουν όλα αλλιώς, όλα από την αρχή.

Θα ήθελα, ναι. Για καθέναν από τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει, που έχω κοιτάξει στα μάτια, που έχω νοιαστεί. Γι’ αυτούς που ξέρω και γι’ αυτούς που δεν έχω γνωρίσει ακόμα. Και γι’ αυτούς που δεν θα γνωρίσω ποτέ.

Και αν υπάρχει ένα κοινό στοιχείο μετά από κάθε μου «επίσκεψη» στους δρόμους, ίσως να είναι αυτό το «θέλω» που βγαίνει από μέσα μου. Και το οποίο, σε τελική ανάλυση, είναι εγωιστικό και λίγη σημασία έχει. Αυτό που μετράει είναι το δικό τους «θέλω».

Άμα καταφέρεις να διαβάσεις την ψυχή ενός ανθρώπου και να μάθεις αυτό που πραγματικά θέλει, τότε σου βγάζω το καπέλο. Δεν εκτιμώνται τέτοιες αξίες, δεν μπαίνουν στη ζυγαριά.

Τώρα αρχίζω να συνειδητοποιώ γιατί δυσκολεύομαι ν’ απαντήσω σε όσους με ρωτάνε πώς νιώθω και τι σκέφτομαι μετά από μια βάρδια.

Χάος στο μυαλό μου. Αναρχία. Ιδέες, πιθανές λύσεις, προβληματισμοί, αμφιβολίες, επιθυμίες, πανηγύρι γίνεται εκεί μέσα…

Θα επιχειρήσω να συντάξω μια απάντηση και παρακαλώ, συγχωρέστε με αν δεν καταφέρετε να βγάλετε άκρη:

«Μετά τη βάρδια, λίγο απ’ όλα. Καμιά δεν είναι ίδια με την άλλη. Κάθε φορά είναι μοναδική. Πολλές φορές αναμετριέμαι μ’ εμένα. Ποτέ δεν ξέρω ποιο συναίσθημα θα επικρατήσει. Δεν θα είχε και νόημα άλλωστε.

Πάντως, μετά από κάθε βάρδια νιώθω. Μπορεί και να είναι αρκετό αυτό. Τουλάχιστον, είναι σίγουρο. Νιώθω.»

 

Της Ζωής Ναούμ/ Εκπαιδευτικός – Streeter

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Εμπειρίες εθελοντών από το One Stop: «Είναι σαν μια ολόκληρη οικογένεια»

Εμπειρίες εθελοντών από το One Stop: «Είναι σαν μια ολόκληρη οικογένεια» - Steps Org

Αυτό ήταν το συμπέρασμα της Gitte, του Andy, της Mette και της Emilie για τους ανθρώπους  που «εξυπηρετούνται» στο «One Stop».

Οι τέσσερις τους αποτελούν μεταπτυχιακούς φοιτητές στο τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Aaborg στην Κοπεγχάνη.

Έχουν έρθει στην Αθήνα για να διευρευνήσουν πώς επηρεάζεται το περιβάλλον της από τους  πρόσφυγες και τις αυτοοργανωμένες δομές και ΜΚΟ που τους παρέχουν υπηρεσίες.  Έτσι ήρθαν σε επαφή με το «STEPS».

«Έχουμε καταλάβει ότι αυτές οι δομές κάνουν σε ένα βαθμό το έργο που δεν κάνει η κυβέρνηση. Ωστόσο αναρωτιόμαστε πόσο μακροπρόθεσμη μπορεί να είναι αυτή η λύση σε σχέση με αυτό που συμβαίνει, τη στιγμή που αυτές δεν λαμβάνουν αρκετή χρηματοδότηση» μου λέει η Μέτε.

Τους ρωτάω τι είναι αυτό που τους «έμεινε» από την παρατήρηση της ομάδας για μια εβδομάδα, στη δράση του «One Stop».

«To ότι δεν διαφοροποιείτε τους ανθρώπους. Όλοι είναι ίσοι εδώ κι αυτό μπορείς να το νιώσεις. Οι άνθρωποι που έρχονται εδώ είναι πολύ χαρούμενοι μαζί. Είναι σαν μια ολόκληρη οικογένεια», μου απαντά ο Άντυ.

Ενώ η Γκίτε μου λέει ότι : «αισθάνθηκαν ευπρόσδεκτοι από την πρώτη στιγμή και έχουν την αίσθηση ότι και ο χρήστης αυτού του χώρου αισθάνεται ευπρόσδεκτος. Είναι ένα πραγματικά φιλόξενο περιβάλλον. Οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα διάλειμμα από την καθημερινή τους ζωή στο δρόμο».

«Μας αρέσει το ότι δεν κάνετε τους ανθρώπους να στέκονται στη σειρά για να πάρουν καφέ αλλά και το ότι τους σερβίρετε είναι κάτι που δημιουργηθεί μια ήρεμη ατμόσφαιρα.  Θυμάμαι ότι την πρώτη μέρα που ήρθαμε νιώσαμε ότι ήταν πολύ χαοτικό, όταν όλοι ήταν όρθιοι και ούρλιαζαν για να πάρουν καφέ. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος αλλά μετά από λίγο οι άνθρωποι κάθισαν και επικράτησε μια ήρεμη και όμορφη ατμόσφαιρα».

Έγινε ένα μικρό βήμα που όμως έκανε τη διαφορά στο τρόπο και το χρόνο που εξυπηρετούνται οι άνθρωποι.

Τι σημαίνει άλλωστε «STEPS»; Βήματα αλληλεγγύης από ανθρώπους, που ίσως φέρουν μερικά χαμόγελα σε ανθρώπους.

 

Gitte Κrag Nissen: Έχει πτυχίο Κοινωνικής Εργασίας. Εργάζεται με πρόσφυγες στο δήμο της Κοπεγχάγης.
Andy Ghalichi: Έχει πτυχίο στις διεθνείς σπουδές.
Mette Ηansson: Έχει πτυχίο Αραβικών και Ισλαμικών Σπουδών. Εργάζεται με πρόσφυγες σε κέντρο ασύλου.
Emilie Skensved: Έχει πτυχίο στην Ανθρωπολογία.

 

Συνέντευξη: Ναταλία Σέλντον, απόδοση: Μαρία Νησωτάκη

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Abdalla, μακάρι στην πατρίδα σου να βρεις ότι δεν κατάφερες να βρεις εδώ

Abdalla, μακάρι στην πατρίδα σου να βρεις ότι δεν κατάφερες να βρεις εδώ - Steps Org

Τον Abdalla τον γνωρίσαμε στην οδό Αθηνάς. Κοιμόταν δίπλα σε ένα καρτοτηλέφωνο, συνήθως σκεπασμένος μέχρι το κεφάλι – ειδικά τις μέρες του τσουχτερού κρύου -. Μόνο το χέρι του έβγαζε από την κουβέρτα, για να μπορεί να κρατάει το ποτηράκι του.

Μιλούσε λίγο και κουβαλούσε μια μόνιμη θλίψη, ακόμα και όταν μας χαμογελούσε. Πάνω από 3 χρόνια στην Ελλάδα προσπαθούσε να βρει μια άκρη. Να κάνει μια καινούρια αρχή. Είχε έρθει από την Τυνησία πιστεύοντας ότι εδώ μπορεί να τον περίμενε μια καλύτερη τύχη…

Συνήθως δε μας ζητούσε τίποτα, μόνο έπαιρνε αυτά που του προσφέραμε και μας ευχαριστούσε. Καμιά φορά μόνο, ήθελε τσάι. Ζεστό μαύρο τσάι.

Τον θυμάμαι να μας παραπονιέται για έντονο πόνο στα δόντια του κι εμείς να του εξηγούμε πού μπορεί ν’ απευθυνθεί, για να τον δει κάποιος οδοντίατρος δωρεάν. Τον θυμάμαι να μας λέει ότι δεν μπορεί να φάει κι εμείς να σκεφτόμαστε από πριν τι μαλακή τροφή μπορούμε να του πάμε, για να μη μείνει νηστικός. Τον θυμάμαι ν’ αρρωσταίνει και να του πηγαίνουμε φάρμακα και μετά να χαιρόμαστε που κατάφερε να γίνει καλά, παρά τις δύσκολες συνθήκες.

Κυρίως, όμως, θυμάμαι τη μέρα που μας ανακοίνωσε ότι γυρίζει πίσω στη χώρα του, την Τυνησία. Με χαρά μικρού παιδιού έβγαζε τα χαρτιά που του είχαν δώσει από το πρόγραμμα εθελοντικής επιστροφής και επανένταξης και μας εξηγούσε ότι σ’ έναν μήνα θα επέστρεφε στην πατρίδα του. Μ’ ένα αεροπορικό εισιτήριο και 500 ευρώ θα προσπαθούσε να ξαναχτίσει τη ζωή του.

Χαμογελούσε εκείνο το απόγευμα. Φωτιζόταν το πρόσωπό του και φωτιζόμασταν κι εμείς μαζί του. Χαιρόμασταν με τη χαρά του, του λέγαμε «μπράβο» και «συγχαρητήρια» και ακούγαμε με προσοχή κάθε λεπτομέρεια που ήθελε να μοιραστεί μαζί μας.

Μετρούσε μέρες ο Abdalla. Κάθε φορά που τον συναντούσαμε ήταν όλο και πιο ζωηρός, όλο και πιο ενθουσιώδης. Του είχε χαριστεί το πιο πολύτιμο δώρο: η ελπίδα.

Την τελευταία φορά που τον συναντήσαμε δεν κρατιόταν πια από τη χαρά του. «Πώς νιώθεις που σε δύο μέρες φεύγεις;», τον ρωτάγαμε. «Και μια ώρα ακόμα στον δρόμο είναι πολλή ώρα…» μας απαντούσε.

Του ζητήσαμε να βγάλουμε μια φωτογραφία, για να τον θυμόμαστε και τον αποχαιρετήσαμε με τις πιο ζεστές ευχές μας.

Abdalla, μακάρι στην πατρίδα σου να βρεις όλα αυτά που δεν κατάφερες να βρεις στη δική μας.

Καλή τύχη, φίλε μας.

Θα μας λείψεις.

 

της Ζωής Ναούμ – Εκπαιδευτικός/ Streeter

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Άνθρωποι δύο κόσμων

Άνθρωποι δύο κόσμων - Steps Org

Σ’ έναν κόσμο που πολλοί πιστεύουν ότι όποιος κάνει το καλό είναι καλός, είναι δύσκολο να επηρεάσεις συνειδήσεις. Είναι δύσκολο να εξηγήσεις ότι όχι, όποιος κάνει κάτι χρήσιμο, ωφέλιμο και σημαντικό, δεν μπορεί να «αγιοποιείται». Δεν είναι οι πράξεις μόνο που αξίζουν την προσοχή μας, είναι και οι λόγοι που οδηγούν σε αυτές.

Δεν είναι έννοιες συνώνυμες η φιλανθρωπία και η αλληλεγγύη. Δεν προσεγγίζει καν η μία την άλλη. Είναι δυο έννοιες αντίθετες, που το «φαίνεσθαι» των πραγμάτων της έκανε να μοιάζουν.

Η φιλανθρωπία ανέκαθεν λειτουργούσε – και εξακολουθεί, φυσικά, να λειτουργεί – βασιζόμενη σε μία αντίθεση: του δυνατού και του αδύναμου. «Οι ισχυροί, ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα προβλήματα των ανίσχυρων, τους προσφέρουν μια χείρα βοηθείας» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος τιμής τους.

Φιλάνθρωπος είσαι όταν δίνεις ένα ψίχουλο από το καρβέλι σου και ταυτόχρονα κλείνεις το μάτι στον Θεό, μην τυχόν και σε ξεχάσει και βάλει άλλον στην κρατημένη θέση σου στη βασιλεία των ουρανών. Όταν δίνεις, όχι για ν’ αλλάξεις κάτι αλλά για να παγιοποιήσεις μία κατάσταση. Για ν’ αναπαράγεις το σχήμα της κοινωνικής ανισότητας που κρατάει τη μία πλευρά στη θέση του έχοντος και την άλλη στη θέση του μη έχοντος. Όταν θεωρείς το ενδεχόμενο οποιασδήποτε κοινωνικής αλλαγής επικίνδυνο.

Στον κόσμο της φιλανθρωπίας, ο κοινωνικά δυνατός «στρατολογεί» εθελοντές για έναν σκοπό φαινομενικά ευγενή και σπουδαίο κι επί της ουσίας αποσκοπεί σε ίδιον όφελος. Στο δικό του κέρδος.

Από την άλλη πλευρά, τώρα, έχουμε τον κόσμο της αλληλεγγύης. Σ’ αυτόν θα συναντήσεις κάτι «τρελούς και ονειροπόλους» που πιστεύουν στην ισοτιμία των σχέσεων. Που βιώνουν τον εαυτό τους στην ίδια θέση με τον άλλο. Έναν κόσμο στον οποίο στέκονται όσοι έχουν να μοιραστούν κάτι. Όσοι προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τις έννοιες, για να τους δώσουν την πραγματική τους οντότητα. Όσοι πιστεύουν ότι μόνο με τη συμμετοχή και την ενεργοποίηση βρίσκονται λύσεις.

Οι αλληλέγγυοι την επιθυμούν την κοινωνική αλλαγή. Την επιδιώκουν. Δε φοβούνται μη χάσουν τα «κεκτημένα». Καθοδηγούνται από ιδέες, όχι από συμφέροντα.

Οι αλληλέγγυοι κοιτάζουν τους φιλάνθρωπους που τσαλαβουτάνε μέσα στις έννοιες της κοινωνικής ισότητας, δικαιοσύνης, αλλαγής κ.α., για να ρίξουν το μελάνι τους και να θολώσουν τα νερά και χαμογελάνε πικρά. Εκείνοι δεν έχουν ανάγκη το χειροκρότημα, ούτε το κοινό, γιατί δεν ερμηνεύουν κάποιο ρόλο. Είναι αυτοί που είναι.

Υπάρχουν δύο κόσμοι. Είναι ατομική ευθύνη του καθενός η επιλογή σε ποιον θα ανήκει.

Άνθρωποι δύο κόσμων - Steps Org

Όποιος προβάλλει τον εαυτό του στη θέση του ισχυρού, μάλλον θα επιλέξει τον πρώτο.

Όποιος είναι συνειδητοποιημένος και έτοιμος να βάλει το δικό του κομμάτι, ώστε να συνεισφέρει όπως μπορεί στο όραμα για έναν καλύτερο κόσμο, ας έρθει να μας γνωρίσει. Τον περιμένουμε.

 

Κείμενο: Τάσσος Σμετόπουλος/Streeter

Επιμέλεια κειμένου: Ζωή Ναούμ